تازه‌ترين ادعاي منابع اسراييلي درباره فرجام مذاكرات وين
واشنگتن براي اعلام
شكست مذاكرات آماده مي‌شود
گروه ديپلماسي
تنفس طولاني در مذاكرات احياي برجام در وين عملا بر حجم تاثيرگذاري حاشيه‌ها بر متن مذاكرات افزوده است. سعيد خطيب‌زاده، سخنگوي وزارت خارجه ايران مي‌گويد آنچه به ايران و كشورهاي باقيمانده در برجام مربوط مي‌شد حل‌وفصل شده و گره اصلي در زياده‌خواهي ايالات متحده است اما طرف امريكايي ادعا مي‌كند اين خواسته به اصطلاح آنها فرابرجامي ايران براي حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامي از ليست گروه‌هاي موسوم به تروريستي ايالات متحده است كه به مانع جدي در مذاكرات تبديل شده و اين فضا بيش از همه به وفق مراد رژيم اسراييل است. مقام‌هاي اسراييلي از ابتداي آغاز به كار دولت جو بايدن در فوريه 2021 تاكنون از هيچ تلاشي براي ممانعت از احياي برجام و امنيتي‌سازي دوباره پرونده ايران در سطح بين‌المللي دريغ نكرده‌اند و اكنون اين تنفس طولاني به وجود آمده بيش از پيش آنها را به مراد خود كه اعلام شكست مذاكرات براي احياي برجام است، نزديك كرده است. همزمان رفت‌وآمدها ميان مقام‌هاي اسراييلي و امريكايي با محوريت مساله ايران ادامه دارد. اوايل هفته جاري بود كه رسانه‌هاي اسراييلي از سفر مشاور امنيت داخلي اين رژيم به واشنگتن به منظور ديدار با همتاي امريكايي و رايزني درباره مسائل مرتبط با ايران خبر دادند. روز گذشته كاخ سفيد درباره ديدار «ايال هولاتا» مشاور امنيت داخلي اين رژيم با «جيك ساليوان» مشاور امنيت ملي كاخ سفيد در واشنگتن بيانيه صادر كرد و از رايزني آنها درباره ايران خبر داد. طبق توضيح كاخ سفيد، «پس از گفت‌وگوي مفيد» ۲۴ آوريل (چهارم ارديبهشت) جو بايدن با نخست‌وزير رژيم اسراييل، مشاور امنيت ملي كاخ سفيد روز دوشنبه با هولاتا براي بحث در مورد طيف وسيعي از مسائل امنيتي منطقه‌اي و جهاني ديدار كرد. در بيانيه كاخ سفيد تصريح شده كه مشاوران امنيتي امريكا و رژيم اسراييل عليه ايران رايزني كردند. در بيانيه آمده است: «آقاي ساليوان تاكيد كرد كه ايالات متحده با نگراني‌هاي اسراييل در مورد تهديدات عليه امنيت خود از جمله پيش از هر چيز از سوي ايران و نيروهاي نيابتي تحت حمايت ايران، هماهنگ است». به روايت اين بيانيه، ساليوان و هولاتا توافق كردند كه هماهنگي‌هاي جاري را از طريق «گروه مشورتي راهبردي ايالات متحده و اسراييل» تقويت و همكاري‌هاي امنيتي و ديپلماتيك را تا جايي كه ممكن است با ديگر شركاي منطقه‌اي تقويت كنند». طبق اعلام كاخ سفيد، آنها در مورد روابط رژيم اسراييل با «كشورهاي كليدي ايندوپاسيفيك» (كشورهاي واقع در اقيانوس‌هاي هند و آرام) و «جنگ روسيه عليه اوكراين» هم حرف زدند. در پايان بيانيه آمده است: «آنها (ساليوان و هولاتا) متعهد شدند كه به هماهنگي نزديك خود در مورد طيفي از مسائل امنيتي كه براي ايالات متحده و اسراييل مهم است ادامه دهند و مشتاقانه منتظر ديدار رييس‌جمهور بايدن از اسراييل طي ماه‌هاي آينده هستند». همزمان رسانه‌هاي امريكايي در توضيح جزييات رايزني تلفني جو بايدن با نفتالي بنت، نخست‌وزير رژيم اسراييل اعلام كردند كه رييس‌جمهور ايالات متحده دعوت بنت براي سفر به اسراييل را پذيرفته است و اين در حالي است كه كاخ سفيد و تل‌آويو در دو حوزه نحوه برخورد با ايران و پيشبرد اختلاف‌ها با تهران و همچنين تنش ميان اسراييل و فلسطيني‌ها در بيت‌المقدس اختلاف‌هايي دارند. در بيانيه كاخ سفيد در حالي به رابطه نزديك و دوستانه تل‌آويو و واشنگتن اشاره شده كه دولت دموكرات جو بايدن رابطه خوبي با بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير پيشين اين رژيم نداشت. در بخشي از بيانيه كاخ سفيد درباره اين تماس تلفني آمده است: دو طرف در اين تماس تلفني به رابطه گرم و صميمي كه از زمان ديدار نفتالي بنت با جو بايدن در تابستان گذشته ميان واشنگتن و تل‌آويو شكل گرفته اشاره كرده و تاكيد كردند كه اين رابطه شخصي به تسهيل روابط تيم‌هاي امنيتي و ديپلماتيك دو طرف منتهي شده و در نتيجه دو طرف در بسياري از پرونده‌هاي مورد دغدغه مشترك ديدگاه‌هاي نزديكي پيدا كرده‌اند. با وجود اين ابراز خوش‌بيني به كاهش اختلاف‌ها در بخش‌هايي از بيانيه دفتر نخست‌وزيري رژيم اسراييل به موارد اختلاف واشنگتن و تل‌آويو هم اشاره شده و آمده است: «بنت به بايدن هشدار داد كه با درخواست ايران براي حذف نام سپاه از ليست گروه‌هاي تروريستي موافقت نكند. به گزارش رسانه‌هاي امريكايي بايدن پيش از اين مخالفت خود را با اين درخواست ايران اعلام كرده اما تهران اين درخواست را پيش‌شرط احياي برجام و اجراي تعهداتش طبق اين توافق مي‌داند. يك رسانه اسراييلي درباره پذيرش دعوت بنت توسط بايدن براي سفر به اسراييل مي‌نويسد: مقام‌هاي امريكايي و اسراييلي مي‌گويند كه اين سفر طي چند ماه آتي انجام خواهد شد و البته در بازه زماني است كه بايدن و بنت هر دو با فشارهاي داخلي روبه‌رو هستند. محبوبيت جو بايدن در حال حاضر سير نزولي خود را طي مي‌كند و اين احتمال وجود دارد كه دموكرات‌ها در انتخابات ميان دوره‌اي كنترل يكي يا هر دو مجلس سنا و نمايندگان را از دست بدهند. ائتلاف سياسي كه بنت رهبري آن را در حال حاضر در اختيار دارد نيز تنها 60 كرسي از مجموع 120 كرسي كنست را در اختيار دارد و شكننده محسوب مي‌شود. جدا از مساله ايران، تشديد تنش ميان نيروهاي امنيتي رژيم اسراييل و شهروندان فلسطيني در بيت‌المقدس در چند هفته اخير نيز يكي از مسائل مورد اختلاف ميان كاخ سفيد و دولت نفتالي بنت است. در بيانيه كاخ سفيد در اين باره آمده است: رييس جمهور بايدن بر لزوم تلاش دوجانبه بيشتر مقام‌هاي اسراييلي و فلسطيني براي رسيدن به يك راهكار صلح آميز در راستاي كاهش تنش تاكيد كرده است.
به گزارش رسانه‌هاي اسراييلي، جو بايدن در بخش ديگري از سخنانش تاكيد كرد كه كمك‌هاي نظامي امريكا به اسراييل ادامه خواهد يافت. بايدن در بازه زماني اين وعده را داده كه برخي از دموكرات‌هاي پيشرو خواهان محدودشدن كمك‌ها به اسراييل هستند.
پيش‌بيني شكست مذاكرات
آيا مذاكرات احياي برجام به شكست نزديك مي‌شود؟ شايد اين روزها پاسخ مثبت دادن به اين پرسش اسان‌تر از قبل باشد اما مقام‌هاي ايراني و امريكايي ترجيح مي‌دهند مستقيما به اين پاسخ اشاره نكنند. روز گذشته «آميخاي استاين» خبرنگار ارشد ديپلماتيك شبكه اسراييلي «كان نيوز» در رشته توييتي به نقل از ديپلمات‌هاي غربي و مقامات اسراييلي مدعي شد كه «دولت بايدن اين روزها در مقايسه با قبل بسيار تمايل بيشتري دارد كه اعلام كند مذاكرات هسته‌اي- برجامي ايران در وين شكست خورده است». براساس ترجمه خبرگزاري فارس او در ادامه، با اعلام اينكه تمام جزييات فني مربوط به خود توافق هسته‌اي توافق شده -كه يكي از دلايل ترك وين از سوي طرف‌هاي شركت‌كننده در مذاكرات است- ادعا كرده آنچه در حال حاضر مشكل‌ساز است، بحث حذف سپاه پاسداران از فهرست «سازمان‌هاي تروريستي خارجي» است. به ادعاي اين خبرنگار اسراييلي، ايراني‌ها خواستند اين اتفاق بيفتد، امريكا گفته «شايد، اما...» و خواسته‌هايي را مطرح كرده، اما تهران قبول نمي‌كند. او در ادامه نوشت: با توجه به اين وضعيت، منابع درگير در گفت‌وگوها به من مي‌گويند «شانس دستيابي به توافق به‌شدت كاهش يافته است». او در توييت آخر خود نوشته «در اسراييل همانطور كه مي‌دانيم، عدم توافق را ترجيح مي‌دهند و براي مدت طولاني مقامات اسراييلي به مقامات دولت بايدن گفته‌اند كه ايران بايد از راه‌هاي ديگري تحت فشار قرار گيرد. با اين حال، مشخص نيست، حتي اگر مذاكرات شكست بخورد، ايالات متحده چه زماني به سراغ طرح ب [جايگزين] خواهد رفت». تايمز اسراييل در گزارشي در اين باره نوشت: گفت‌وگوهاي وين از شش هفته پيش تاكنون متوقف شده و گفته مي‌شود كه اصلي‌ترين گره باقيمانده اختلاف تهران و واشنگتن بر سر حفظ يا حذف نام سپاه پاسداران از ليست گروه‌هاي تروريستي است. به گزارش سايت خبري – تحليلي اكسيوس، دولت بايدن بررسي گزينه‌هاي موجود در صورت عدم توافق و شكست مذاكرات را آغاز كرده است. هفته گذشته نيز يك منبع ديپلماتيك در اسراييل ادعا كرد كه دولت جو بايدن به كشورهاي اروپايي حاضر در مذاكرات اعلام كرده كه واشنگتن نام سپاه را از ليست فوق خارج نخواهد كرد. اسراييل كمپين گسترده‌اي را براي حفظ نام سپاه در اين ليست آغاز كرده اما اخيرا يك مقام امريكايي به لورا روزن خبرنگار امريكايي خبر داده كه اسراييل عامل مهم بازدارنده‌اي در اين خصوص نيست و اين وزارت دفاع امريكا است كه با حذف نام سپاه از ليست مخالف است.
به گزارش «اعتماد» در ميانه توقف مذاكرات در وين تماس‌هاي غيرمستقيم و پيام‌رساني ميان ايران و ايالات متحده از طريق انريكه مورا، معاون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ادامه دارد. جوزب بورل، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا در تماس تلفني اخير با حسين اميرعبداللهيان، وزير خارجه ايران توقف و تنفس طولاني پيش آمده در مذاكرات وين را سازنده نخوانده و خواهان تجديد ديدار علي باقري، معاون سياسي وزير خارجه با انريكه مورا شده بود. ديداري كه سعيد خطيب‌زاده، سخنگوي وزارت خارجه ايران مي‌گويد زمانبندي مشخصي براي انجام آن وجود ندارد.